Kartacze - danie z kuchni regionalnej - przepis

Kartacze - z litewskiego cepeliny, to potrawa regionalna, popularna w północno-wschodniej Polsce. Jest to rodzaj dużej, nadziewanej mięsem pyzy ziemniaczanej zrobionej z mieszaniny surowych i ugotowanych ziemniaków. 

To danie zna pewnie każdy kto mieszka w połnocno-wchodniej Polsce, albo bywał na wycieczkach na Litwie. Moja prababcia pracowała kiedyś w restauracji i przepis z którego tam korzystała, pozostał w naszej rodzinie na stałe. Osobiście nauczyłam się go od mojej babci, z którą bardzo często gotowałam na obiad kartacze. To danie jest dość pracochłonne, ale smak rekompensuje poty wylane na ugotowanie go.

Składniki: 

3 kg ziemniaków

około 6 szt. ugotowanych średniej wielkości ziemniaków

sól

pieprz

majeranek

czosnek

1 kg mięsa mielonego wieprzowego

4 cebule

mąka ziemniaczana

boczek na skwarki

Przygotowanie:

Surowe ziemniaki należy zetrzeć na tarce razem z 2 cebulami. Następnie należy odcisnąć je z wody tak, aby pulpa nie była mokra. Wyciśniętą wodę z ziemniaków zostawić w naczyniu i poczekać, aż opadnie w niej krochmal. Gotowane ziemniaki przecisnąć przez praskę. Następnie wyciśnięte ziemniaki połączyć z tymi ugotowanymi. Ważne! Gotowanych ziemniaków powinno być mniej więcej tyle ile zajmuje 1/4 ziemniaków wyciśniętych z wody. Do mieszanki dorzucić trochę soli i wrzucić krochmal (mąkę ziemniaczaną) która opadła na dnie naczynia z wyciśniętą wodą. Wodę wylać. Wszystko razem wymieszać na gładką masę - mieszanka nie powinna być zbyt mokra, więc jeśli mocno rozchodzi się w rękach, należy dodać trochę mąki ziemniaczanej. Z doświadczenia wiem, że wszystko zależy od ziemniaków, których używamy i nie zawsze jest to potrzebne. Osobiście rzadko ją dodaję - tylko w ostateczności.

Mięso mielone doprawić solą i pieprzem. Wycisnąć przez praskę dwa ząbki czosnku, zetrzeć do niego jedną cebulę. Dodać majeranek i wszystko dobrze wymieszać.

Zaczynamy formować kartacze. Nakładam na rękę trochę ciasta ziemniaczanego i rozpłaszczam go na wielkość swojej dłoni. Na środek nakładam porcję mięsa mielonego i ciasto zawijam tak, aby schować je w środku. Formuję owalny kształt i odkładam na stolnicę. 

W dużych garnkach gotuję wodę z dodatkiem soli i odrobiną oleju. Kiedy zaczyna się gotować wrzucam do niej uformowane wcześniej kartacze - jeden po drugim, nie pozwalając, aby woda przestała wrzeć. Kiedy wrzucimy wszystkie - zmniejszamy ogień i gotujemy. Do wody można dosypać odrobinę majeranku - ziemniak przechodzi wtedy ciekawym aromatem. Osobiście obserwuję kartacze co 5-10 minut, dobrze wyrobione ciasto nie powinno się rozwalać i po wypłynięciu gotuję je jeszcze około 20-30 minut. Pamiętajcie, żeby włączyć okap kuchenny, bo zapach będzie utrzymywał się w domu przez kilka dni. Zanim wyłączę garnek wyciągam jednego kartacza na próbę - przekrawam go na pół i sprawdzam czy mięso w środku jest dogotowane - jeśli tak, to garnki wyłączam i danie gotowe. 

Na nagrzaną patelnię wrzucam pokrojony w kostkę lub paski boczek. Smażę aż do zarumienienia, następnie dorzucam skrojoną w kostkę cebulkę i smażę do miękkości. Tak przygotowaną okrasą posypuję gotowe kartacze.

Do kartaczy świetnie pasuje surówka z kiszonej kapusty z odrobiną oleju, soli, pieprzu, cebuli i cukru. 

Na Litwie jadłam kartacze polane słodką śmietaną i również smakowały bardzo dobrze.

Smacznego!

P. S. Danie doskonale smakuje kolejnego dnia, pokrojone w plastry i odmażone na patelni 🤭 

Inne dania z ziemniaków z kuchni podlaskiej:
babka ziemniaczana i kiszka ziemniaczana. 

Jeśli podoba Ci się ten przepis, to możesz postawić mi za niego kawę ;)